Τι αλλάζει στην φορολογία των επιχειρήσεων (Νόμος 3697/2008)

Με το νέο φορολογικό Νόμο 3.697/2008 επήλθαν μεταβολές στον τρόπο φορολογίας του εισοδήματος των νομικών προσώπων στην Ελλάδα. Ειδικότερα, με τον ανωτέρω Νόμο εισάγονται σε γενικές γραμμές τα παρακάτω σε ότι αφορά τη φορολογία εισοδήματος των Νομικών Προσώπων :

  • Μεταβάλλεται ο τρόπος της φορολόγησης των κερδών από πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών,
  • Μεταβάλλεται η παρακράτηση του φόρου στα διανεμόμενα κέρδη με τη μορφή μερισμάτων,
  • Επιβάλλεται η υποχρέωση παρακρατήσεως φόρου στα διανεμόμενα κέρδη προηγούμενων χρήσεων,
  • Μεταβάλλεται η παρακράτηση φόρου στις αμοιβές των αμοιβών μελών Δ.Σ. και
  • Μεταβάλλονται οι φορολογικοί συντελεστές και το ποσοστό της προκαταβολής του φόρου εισοδήματος.
    • Φορολογία Κερδών από Πώληση Μετοχών Εισηγμένων στο Χ.Α.

Α. Τρόπος φορολογήσεως.
Η § 4 του νόμου ορίζει : «Τα κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χ.Α. σε τιμή ανώτερη της τιμής απόκτησης τους, που αποκτούν επιχειρήσεις οποιασδήποτε μορφής και τα οποία προκύπτουν από τα τηρούμενα βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και οι οποίες αποκτώνται από 1/1/2009 και μετά φορολογούνται αυτοτελώς».
Το ποσοστό της φορολογήσεως ορίζεται σε δέκα τοις εκατό (10%) σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 38 § 3 του Ν.2238/1994. Η ίδια διάταξη αναφέρει ότι με τον ίδιο τρόπο φορολογούνται και τα κέρδη από πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χ.Α.Α. φυσικών προσώπων ή επιχειρήσεων οποιασδήποτε μορφής που τηρούν βιβλία Α΄ και Β΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. ή αλλοδαπές επιχειρήσεις που δεν έχουν εγκατάσταση στην Ελλάδα. Συνεπώς, οι μετοχές που θα αποκτηθούν μέχρι τις 31-12-2008 θα φορολογηθούνι σύμφωνα όσα ισχύουν στη νομοθεσία μέχρι σήμερα.
Β. Εύρεση του Κέρδους που φορολογείται.
Για τον υπολογισμό του κέρδους επί του οποίου υπολογίζεται η φορολογία, ως κόστος απόκτησης των μετοχών, λαμβάνεται υπόψη η μέση τιμή απόκτησης αυτών. Συγκεκριμένα :
(α) Όταν πραγματοποιούνται περισσότερες από μία συναλλαγές επί μετοχών συγκεκριμένης εταιρείας, τότε η πώλησή τους θεωρείται ότι λαμβάνει χώρα με τη χρονολογική σειρά που αποκτήθηκαν,
(β) Μετοχές, που ο δικαιούχος αυτών τις απέκτησε στο πλαίσιο προγράμματος χορηγήσεως μετοχών, ως τιμή κτήσεως λαμβάνεται η τιμή κτήσεως των μετοχών κατά τον χρόνο χορηγήσεως του δικαιώματος. Τυχόν ζημία που προκύπτει από την ίδια αιτία συμψηφίζεται με κέρδη που προκύπτουν κατά το ίδιο οικονομικό έτος.
Γ. Κέρδη των Επιχειρήσεων που τηρούν βιβλία Γ΄ Κατηγορίας του Κ.Β.Σ.
Σύμφωνα με όσα ορίζονται στη διάταξη του άρθρου 38 § 4 του Κ.Φ.Ε., τα κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χ.Α.Α. σε τιμή που είναι ανώτερη της τιμής αποκτήσεώς τους εμφανίζονται σε λογαριασμό ειδικού αποθεματικού (41.91 «Αποθεματικά από έσοδα φορολογηθέντα κατά ειδικό τρόπο» του Ε.Γ.Λ.Σ.).
Σε περίπτωση μεταγενέστερης διανομής ή κεφαλαιοποίησής τους, φορολογούνται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και από τον οφειλόμενο φόρο εκπίπτει ο καταβληθείς φόρος 10%.
Οι ζημίες που μπορεί να προκύψουν μέσα στην ίδια διαχειριστική χρήση δεν συμψηφίζονται με κέρδη αλλά μεταφέρονται μαζί με τυχόν ζημιές από άλλες χρήσεις, για να συμψηφιστούν με το αφορολόγητο αποθεματικό της § 1 του άρθρου 38. Στην περίπτωση που αυτό δεν επαρκεί ή δεν υφίσταται, εμφανίζονται σε ειδικό λογαριασμό που εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα και το ποσό αυτό συμψηφίζεται τελικά με τυχόν κέρδη που θα προκύψουν στο μέλλον από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χ.Α.Α.
Σημείωση: Τα προαναφερόμενα, αλλά και, γενικά, οι διατάξεις των §§ 1-5 του άρθρου 38 του Κ.Φ.Ε. ισχύουν, σύμφωνα με την § 6 του ίδιου άρθρου «ανάλογα και στις μεταβιβάσεις μετοχών εισηγμένων σε αλλοδαπό χρηματιστήριο αξιών ή σε άλλο διεθνώς αναγνωρισμένο χρηματιστηριακό θεσμό».

2. Παρακράτηση φόρου επί των διανεμόμενων κερδών
Α. Παρακράτηση σε διανεμόμενα κέρδη Α.Ε.
Για τα διανεμόμενα κέρδη που εγκρίνονται από γενικές συνελεύσεις των επιχειρήσεων από τις 01-01-2009 και εντεύθεν (ανεξαρτήτως αν η καταβολή τους γίνεται σε μετρητά ή μετοχές), ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) με την οποία και εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων.
Τα διανεμόμενα αυτά κέρδη περιλαμβάνουν: αμοιβές και ποσοστά των μελών του Δ.Σ. και των διευθυντών, αμοιβές εργατοϋπαλληλικού προσωπικού (εκτός μισθού) και μερίσματα ή προμερίσματα σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ημεδαπά ή αλλοδαπά, ενώσεις προσώπων ή ομάδες περιουσίας.
Σε περίπτωση που στα καθαρά κέρδη ημεδαπής Α.Ε. περιλαμβάνονται και μερίσματα από συμμετοχή της σε άλλες Α.Ε. πάνω στα οποία έχει διενεργηθεί παρακράτηση φόρου 10%, τότε σε περίπτωση διανομής κερδών αφαιρείται από το φόρο που υποχρεούται να καταβάλει για να διανεμόμενα κέρδη, το μέρος του ήδη παρακρατηθέντος φόρου που αναλογεί στα διανεμόμενα κέρδη που προέρχονται από τα μερίσματα αυτά.
Επίσης, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 18 του Ν.3697/2008, παρακράτηση φόρου με συντελεστή 10% ενεργείται και στα μερίσματα που εισπράττουν φυσικά πρόσωπα κάτοικοι Ελλάδος από Α.Ε.. Με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων για τα πιο πάνω εισοδήματα.
Β. Υπόχρεοι σε παρακράτηση
Οι ημεδαπές Ανώνυμες Εταιρείες οι οποίες καταβάλουν τα παραπάνω εισοδήματα (αμοιβές και ποσοστά των μελών του Δ.Σ. και των διευθυντών, αμοιβές εργατοϋπαλληλικού προσωπικού (εκτός μισθού) και μερίσματα ή προμερίσματα σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ημεδαπά ή αλλοδαπά, ενώσεις προσώπων ή ομάδες περιουσίας) είναι υπόχρεες στην παρακράτηση του φόρου 10%.
Σύμφωνα με το νέο νόμο «η παρακράτηση ενεργείται κατά την καταβολή ή την εγγραφή των εισοδημάτων αυτών σε πίστωση των δικαιούχων και σε κάθε περίπτωση όχι αργότερα από ένα μήνα από την έγκριση του ισολογισμού από τη γενική συνέλευση των μετόχων».
Σε ότι αφορά την παρακράτηση στα εισοδήματα που αναφέρονται στη νέα παράγραφο 3 του άρθρου 54 του Ν.2238/1994 (μερίσματα που εισπράττουν φυσικά πρόσωπα κάτοικοι Ελλάδος από Α.Ε.) υποχρέωση για την παρακράτηση του φόρου έχει αυτός που ενεργεί στην Ελλάδα την εξαργύρωση ή την καταβολή τους.
Σημείωση : Οι συνεταιρισμοί και οι ημεδαπές Ε.Π.Ε. δεν προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου για τα κέρδη που διανέμουν αλλά με την καταβολή του οριζόμενου, από το άρθρο 109 του Κ.Φ.Ε., φόρου εισοδήματος, επέρχεται εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης για τα κέρδη αυτά.

 

3. Παρακράτηση φόρου επί των διανεμόμενων κερδών προηγούμενων χρήσεων
Σύμφωνα με το νέο νόμο 3697/2008 δημιουργείται υποχρέωση παρακράτησης φόρου με συντελεστή 10% στις περιπτώσεις διανομής κερδών προηγούμενων χρήσεων. Η παρακράτηση εφαρμόζεται στη διανομή κερδών προηγούμενων χρήσεων που θα εγκριθεί από Γενικές Συνελεύσεις από 01-01-2009 και μετά. Σε περίπτωση διανομής μερισμάτων από κέρδη προηγούμενων χρήσεων, η παρακράτηση φόρου ενεργείται μέσα σε ένα μήνα από τη λήψη της σχετικής απόφασης από τη γενική συνέλευση των μετόχων. Ο παρακρατηθείς φόρος αποδίδεται με την υποβολή δήλωσης στο Δημόσιο εφάπαξ εντός του επόμενου μήνα από αυτόν εντός του οποίου έγινε η παρακράτηση.
4. Παρακράτηση φόρου επί των αμοιβών μελών Δ.Σ.
Α. Αμοιβές μελών Δ.Σ. σαν εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις
Σύμφωνα με την παράγραφο 9 του νέου νόμου 3697/2008 οι αμοιβές μελών Δ.Σ. που χαρακτηρίζονται σαν εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις, δηλαδή αυτές που καταβάλλονται στα μέλη βάσει ειδικής σύμβασης εργασίας, υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου με συντελεστή 35% όταν καταβάλλονται από Α.Ε. στα μέλη του Δ.Σ. και 25% για μισθούς και κάθε είδους απολαβές που καταβάλει Ε.Π.Ε στα μέλη του Δ.Σ..
Β. Αμοιβές μελών Δ.Σ. ως εισόδημα από κινητές αξίες.
Η παράγραφος 4 του άρθρου 18 του Ν.3697/2008 αναφέρει πως στις αμοιβές και αποζημιώσεις μελών Δ.Σ. Ανώνυμης Εταιρείας που χαρακτηρίζονται εισόδημα από κινητές αξίες, δηλαδή έξοδα παραστάσεως, εκτός μισθού αμοιβές κ.λπ., παρακρατείται φόρος 35%. Η υποχρέωση αυτή ισχύει για αμοιβές από 01/01/2009 και μετά.

5. Μείωση φορολογικών συντελεστών και αύξηση του ποσοστού προκαταβολής φόρου εισοδήματος.
Με το άρθρο 19 του Ν.3697/2008 μειώνονται οι φορολογικοί συντελεστές για τα κέρδη των νομικών προσώπων της παραγράφου 1 και 2 του άρθρου 101 του Κ.Φ.Ε. που προκύπτουν για τις διαχειριστικές περιόδους που αρχίζουν μέχρι 31/12/2009 και μετά, συγκεκριμένα:


Νομικά Πρόσωπα
του άρθρου 101 § 1 του Ν.2238/1994

Νομικά Πρόσωπα
του άρθ.101 § 2 του Ν.2238/1994

Διαχειριστικές Χρήσεις

Φορολογικός Συντελεστής

Οικονομικό
Έτος

Φορολογικός
Συντελεστής

Μέχρι 31/12/2009

25%

2009 και 2010

25%

01/01/2010-31/12/2010

24%

2011

24%

01/01/2011-31/12/2011

23%

2012

23%

01/01/2012-31/12/2012

22%

2013

22%

01/01/2013-31/12/2013

21%

2014

21%

01/01/2014 και μετά

20%

2015 και μετά

20%

Τέλος, οι παράγραφοι 3 και 4 του άρθρου 19 του Ν.3697/2008 ορίζουν την προκαταβολή φόρου εισοδήματος για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των οικονομικών ετών 2009 και μετά σε ογδόντα τοις εκατό (80%).

 
Επικοινωνία Χάρτης Ιστοσελίδας Disclaimer